Rewilding rzeki Iny – nowe życie dla miejskiego odcinka rzeki?
22 marca 2025 roku, w ramach obchodów Światowego Dnia Rewildingu, w Rampa Kultura odbyło się spotkanie poświęcone tematowi renaturyzacji rzeki Iny na jej miejskim odcinku. Wydarzenie, organizowane we współpracy z Rewilding Oder Delta, przyciągnęło mieszkańców, naukowców i lokalne władze. Program obejmował spacer edukacyjny, premierę filmu dokumentalnego, panel dyskusyjny oraz koncert.
Spacer z przyrodnikiem – historia i przyszłość Iny
Jednym z kluczowych punktów wydarzenia był spacer edukacyjny poprowadzony przez hydrobiologa Artura Furdynę. Trasa prowadziła wzdłuż uregulowanego przed laty odcinka Iny, między mostami na ulicach Kasprowicza i Andersa. Podczas spaceru uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, jak działalność człowieka wpłynęła na rzekę, jak zmieniała się ona na przestrzeni wieków oraz jakie działania można podjąć, aby przywrócić jej naturalny charakter.
Rewilding rzeki Iny – plany i wyzwania
Najciekawsze dla mieszkańców Goleniowa okazały się informacje dotyczące planowanych zmian w miejskim odcinku rzeki. Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy, którego prezesem jest Artur Furdyna, prowadzi rozmowy z władzami gminy Goleniów na temat potencjalnych działań rewitalizacyjnych. Wśród pomysłów pojawiły się:
- Budowa specjalnego kanału, który połączy nurt Iny ze stawem za biblioteką, ożywiając ten obumierający zbiornik wodny.
- Wysypanie żwirowych pryzm na dnie rzeki, co poprawiłoby warunki życia dla ryb i innych organizmów wodnych.
- Zagospodarowanie części terenu na miejskie kąpielisko i plażę.
Burmistrz Krzysztof Sypień podkreślił, że na tego typu działania można pozyskać dofinansowanie. Jednak nie wszystkie pomysły mogą zostać szybko wdrożone ponieważ z naszych informacji wiemy, że – teren za biblioteką objęty jest ochroną archeologiczną, gdyż jest to niezbadany obszar związany z Kulturą Łużycką. Oznacza to konieczność przeprowadzenia kosztownych i czasochłonnych badań archeologicznych przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac. Kultura Łużycka, rozwijająca się w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, pozostawiła po sobie liczne ślady osadnictwa, które mogą mieć dużą wartość historyczną.
Rewilding – co to właściwie oznacza?
Rewilding to proces przywracania ekosystemom ich naturalnych funkcji poprzez odbudowę zdegradowanych siedlisk i wprowadzenie gatunków kluczowych dla równowagi przyrodniczej. W kontekście rzek oznacza to m.in. usuwanie barier hydrotechnicznych, renaturyzację koryta rzeki czy odtwarzanie naturalnych siedlisk wodnych. Celem rewildingu jest zwiększenie bioróżnorodności i poprawa jakości wód, co przekłada się na zdrowsze ekosystemy oraz korzyści dla ludzi – np. poprzez zmniejszenie ryzyka powodziowego czy poprawę walorów rekreacyjnych terenów nadrzecznych.
Dyskusja i refleksja
Po spacerze odbył się premierowy pokaz filmu „Odra: dwa kraje, jedna delta”, a następnie panel dyskusyjny z udziałem ekspertów. W rozmowie uczestniczyli:
- Marta Hapoń-Sobieraj (Fundacja Dla Klimatu i Bioróżnorodności),
- Magdalena Tracz (Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze),
- Maciej Humiczewski (Komes Water),
- Piotr Nieznański (Rewilding Oder Delta).
Debata dotyczyła przyszłości rewildingu w regionie, sposobów finansowania projektów oraz wyzwań związanych z odbudową naturalnych ekosystemów. Spotkanie zakończył nastrojowy koncert Michała Zygmunta („Odra Sound Design”) zatytułowany „Dzikie Rzeki”.
Co dalej?
Plany dotyczące rewildingu Iny wzbudziły duże zainteresowanie mieszkańców i lokalnych władz. Kluczowe będzie teraz znalezienie źródeł finansowania oraz pogodzenie aspektów ekologicznych, społecznych i historycznych tego przedsięwzięcia. Czy w przyszłości Ina stanie się bardziej naturalną, dziką rzeką? Czas pokaże, ale pierwsze kroki w tym kierunku zostały już podjęte.
Andrzej Bugajski
foto : Marinero
