Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku, z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi samorząd pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania PSZOK-ów oraz obsługi administracyjnej tego systemu.
Z pobranych opłat gmina może pokryć również koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym.
Rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (czyli odpadami bytowymi), ma brać pod uwagę:
1) liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę;
2) ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych;
3) koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty:
– odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (bytowych),
– tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
– obsługi administracyjnej tego systemu
– edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi,
4) przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, w szczególności to, że na niektórych nieruchomościach odpady komunalne powstają sezonowo.
Tyle w teorii.
Przejdźmy do najważniejszych ustaleń audytu w sferze odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych
Audytorzy wskazali, że ” W zakresie poszczególnych kosztów składających się na kalkulację kosztów ODBIORU odpadów z nieruchomości zamieszkałych największy udział w kosztach ogółem stanowią:
1. koszty pośrednie (utrzymanie bazy, podatki, media, wynagrodzenie-administracja, warsztat) – ponad 40 % kosztów ogółem
2. koszty bezpośrednie (paliwo, wynagrodzenia, amortyzacja,ubezpieczenie, podatki, opłaty, bhp, posiłki – ponad 30 % kosztów ogółem
3. pozostałe koszty (zakup pojemników, mycie pojemników, inne) – ponad 20 % kosztów ogółem.
Czy ponad 40% koszt pośredni ogólnych kosztów systemu ma być włączony do podstawy kalkulacji opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów i obciążać mieszkańców?
Tylko wydatki uznane za zasadne mogą być uwzględnione w podstawie kalkulacji stawek.
Pomiędzy rokiem 2019 ( od 01 listopada 2019 r. PGK ma nowego Prezesa), a rokiem 2020 nastąpił w PGK GWAŁTOWNY! wzrost wydatków na:
– usługi obce – wzrost o 268 %
– wynagrodzenia – wzrost o 21 %
– wysypiska obce – wzrost o 14 %
– zużycie materiałów podstawowych – wzrost o ok. 10 %.
Gwałtowny wzrost kosztów spowodowany jest:
a) wzrostem cen “na bramie” w instalacjach,
b) rekultywacją wysypiska Podańsko,
c) leasingiem (nowy samochód),
d) usługami transportu w związku z koniecznością korzystania z usług obcych z powodu awarii taboru PGK,
e) usługami sprzętu ciężkiego w związku z koniecznością korzystania z usług obcych z powodu awarii taboru PGK,
f) zmiany zasad rozliczania za oświetlenie świąteczne (usługa na rzecz Gminy, zmiana daty poniesienia kosztów).
Wykonawca (PGK) PODPISUJĄC UMOWĘ oświadczył, że posiada potencjał techniczny i osobowy niezbędny do należytego wykonania umowy. Może i posiada potencjał techniczny – tyle że wysoce awaryjny. Czy mieszkańcy są temu winni i dlatego mają za to finansowo odpowiadać?
W teorii i w praktyce – Podstawą do określania stawek opłat pobieranych od mieszkańców nie może stanowić wielkość otrzymana w wyniku podzielenia całkowitej ilości odpadów komunalnych, odebranych z terenu gminy jako komunalne, przez liczbę jej mieszkańców.
Podstawę tę powinna stanowić jedynie ilość odpadów komunalnych wytworzonych przez statystycznego mieszkańca gminy w gospodarstwie domowym.
Czy Gmina zawierając umowę, gdzie Wykonawca za odbiór i zagospodarowanie odpadów rozlicza się z nią na podstawie danych z Bazy Danych Odpadowych (BDO), jest prawidłowe?
Co w tym temacie wykazał audyt?
Na początku wyjaśnijmy co to jest BDO?
Skrót BDO należy rozwijać jako baza danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami. BDO co to jest i czym się charakteryzuje? To najkrócej pisząc specjalnie zintegrowany system teleinformatyczny, który zawiera między innymi rejestr BDO, a także liczne ewidencje dotyczące gospodarki odpadami w firmach.
Tego typu Baza Danych Odpadowych została utworzona, aby usystematyzować cały sektor gospodarowania odpadami poprzez gromadzenie informacji dotyczących podmiotów gospodarczych, które zajmują się ich wytwarzaniem.
Od 01 czerwca 2020 r. do systemu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych nie wchodzą ogródki działkowe i nieruchomości niezamieszkałe. Nie wchodzą, ale śmieci są na tych terenach wytwarzane, a odbiorem i zagospodarowaniem (w nieznanej części) zajmuje się PGK.
Dostępny na stronie PGK w Goleniowie wzór “Umowy na świadczenie usługi odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów” w treści § 1 wyjaśnia, że:
“Zleceniodawca zleca,a Zleceniobiorca przyjmuje do wykonania usługi w zakresie:
1)odbioru, transportu i zagospodarowania ODPADÓW KOMUNALNYCH zmieszanych,
2)odbioru, transportu i zagospodarowania ODPADÓW KOMUNALNYCH selektywnie zebranych,
3)udostępniania pojemników na odpady …”.
§ 3 Umowy mówi, że ” Miesięczne wynagrodzenie z tytułu wykonywania niniejszej Umowy naliczane jest na podstawie ilości pojemników lub worków na ODPADY KOMUNALNE zadeklarowanych zgodnie z postanowieniami §2 powyżej”.
W przypadku odbioru odpadów komunalnych od przedsiębiorców, PGK nie interesuje tonaż wytworzonych przez danego przedsiębiorcę odpadów komunalnych, tylko liczba odebranych pojemników lub worków.
Strona PGK
– Ogolne warunki świadczenia usług dla przedsiębiorców – LINK
– wzór umowy na odbiór i zagospodarowanie odpadów od przedsiębiorców – LINK
Jeżeli jestem TYLKO wytwórcą odpadów komunalnych lub osobą fizyczną lub/oraz jednostką organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą, który wykorzystuje odpady na potrzeby własne lub wytwórcą tylko odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji o kodach i w ilościach wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, np. jako przedsiębiorca wytwarzam do 0,5 t opakowań z tektury/papieru lub tworzyw sztucznych lub szkła) – nie podlegam rejestracji w BDO. Nie zwalnia mnie to jednak z podpisania umowy np. z PGK na odbiór i zagospodarowanie odpadów i ponoszenia odpowiednio naliczonej opłaty za worki i pojemniki, które wykorzystuję.
Ciekawostką jest, że w systemie BDO nie zarejestrowała się żadna szkoła z terenu Gminy Goleniów. Czyżby jedna szkoła wytwarzała ROCZNIE mniej niż 500 kg odpadów np. z tektury i papieru?
Gminy, które opracowały szczegółowe wymagania dotyczące organizacji zbiórki odpadów na nieruchomościach, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, bądź w placówkach użyteczności publicznej przyjęły, że w szkołach, żłobkach i przedszkolach tygodniowy wskaźnik wytwarzania odpadów wynosi średnio 3,5 dm3/osobę. Przyjmuje się, że 1 dm3 = 1 kg.
W systemie BDO znajdziemy za to zarejestrowane – jako Wytwórca odpadów obowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów niepodlegających obowiązkowi uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów albo pozwolenia zintegrowanego – m.in. szkoły z powiatu stargardzkiego, szczecineckiego, łobeskiego, sławieńskiego, myśliborskiego czy szkoły z powiatu goleniowskiego, ale tylko z Gminy Nowogard.
Wystarczy teraz, że odbierający odpady do “jednego worka” wrzuci odpady komunalne wytworzone przez statystycznego Kowalskiego i odpady komunalne wytworzone przez przedsiębiorcę Maliniaka, który na terenie swojej posesji prowadzi np. zakład fryzjerski (tzw. nieruchomość mieszana), czy działkowca Nowaka, czy np. szkoły, przedszkola, Ośrodka Pomocy Społecznej, a statystycznemu Kowalskiemu podskoczy tonaż wytwarzanych odpadów z np.0,200 t do np. 0,600 t rocznie.
I tak statystyczny Kowalski zostaje obciążony dodatkowymi kilogramami obcych odpadów. Każdy nadprogramowy kilogram przekłada się na dodatkowe obciążenie kosztami wyrażonymi w złotówkach.
Przecież Gminie Goleniów do rozliczeń z PGK wystarczy wystawiona faktura z załączonymi kopiami dokumentów przekazania odpadów do wskazanych instalacji (za zgodą Gminy wykaz instalacji wykazanych w umowie może zostać rozszerzony) wygenerowanych z Bazy Danych o Odpadach.
Niestety w dalszym ciągu na stronie BIP Urzędu Gminy i Miasta w Goleniowie informacja dotycząca Sprawozdania Burmistrza Gminy Goleniów z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi w roku 2019 jest niedostępna.
Komunikat z 08-12-2020 r. brzmi ” Z powodów technicznych, obecnie nie ma możliwości pobrania pliku pdf złożonego sprawozdania Burmistrza Gminy Goleniów z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2019 rok. Jeśli powyższa opcja zostanie wprowadzona do Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami, sprawozdanie zostanie niezwłocznie opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy Goleniów”. Prawdopodobnie sprawozdanie za 2020 r. również nie zostanie z powodów technicznych udostępnione.
W odmienny sposób PGK rozlicza się z Gminą Osina, która chyba jako jedyna pilnuje, aby Spółka dokonywała mycia i dezynfekcji pojemników, które są w posiadaniu mieszkańców.
W Gminie Osina podstawą rozliczenia usług są sporządzone i przedstawione Zamawiającemu przez Wykonawcę (PGK) w formie pisemnej i elektronicznej raporty miesięczne zawierające informacje o:
1) masie poszczególnych odpadów ODEBRANYCH w ramach zamówienia oraz sposobie ich zagospodarowania oraz WSKAZANIA instalacji do której zostały przekazane,
2) ILOŚCI NIERUCHOMOŚCI ZAMIESZKAŁYCH(!!!), z których odebrano odpady,
3) osiągniętym poziomie recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych, odpadów budowlanych, odpadów ulegających biodegradacji.
Poniżej przedstawiamy Państwu tabele dotyczące kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych w Gminach ościennych i w Gminie Goleniów.
Raport z audytu wskazuje, że w Gminach ościennych, tj. w Gminie Osina, Przybiernów i Stepnica (nie dotyczy Gminy Goleniów) koszty odbioru odpadów segregowanych z nieruchomości zamieszkałych stanowią:
– koszty paliwa, wynagrodzeń, pojazdów – 80 % kosztów ogółem
– koszty zakupu worków – 20 % kosztów ogółem.
W przypadku odbioru odpadów zmieszanych na koszty składają się:
– koszty paliwa, wynagrodzeń, pojazdów – ponad 63% kosztów ogółem,
– koszty spółki i utrzymanie bazy – ok. 26% kosztów ogółem (w Gminie Goleniów 40 % ogólnych kosztów)
– koszty zakupu pojemników – ok. ^ % kosztów ogółem
– naklejki dla właścicieli o niesegregowaniu – ok. 5% kosztów ogółem.
Wniosek audytorów podsumowujący gospodarkę odpadami w gminach ościennych – ” Z porównania ceny wynikającej z umów zawartych przez PGK z siedzibą w Goleniowie, w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów w podziale na frakcje, w Gminach Osina, Przybiernów i Stepnica w latach 2018 – 2021 wynika, że nastąpił dla wszystkich (poza odpadami szklanymi) znaczny wzrost stawek za WYWÓZ odpadów.
W ocenie audytorów uzasadnione było podnoszenie stawek przez PGK, jednakże NIE AŻ W TAK DUŻYM ZAKRESIE !!!.
Czy zaproponowana przez burmistrza Roberta Krupowicza stawka 12 zł od osoby była kwotą wyciągniętą z kapelusza, czy jednak posiadała solidne podstawy podparte analizami? Przypuszczamy, że to drugie.
(red.)
Foto OpticalNomad
