Ciach po kasie. Czyli jak zmotywować Krupowicza do pracy?

“Burmistrz nie jest podległy radnym, a radni nie są jego pracodawcą” pisze w jednym z komentarzy żona burmistrza Roberta Krupowicza.
Faktycznie. Pracodawcą wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jest urząd gminy (art. 8.1 ustawy o pracownikach samorządowych).

Jest jednak małe ale … , o którym mówi art.8.2 ustawy o pracownikach samorządowych, a skrzętnie ukrywa rzeczniczka swego męża.
Po pierwsze – nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy z wójtem ( burmistrzem, prezydentem miasta) wykonuje przewodniczący rady.
Po drugie – wynagrodzenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) ustala rada gminy, w drodze uchwały.

Były i są w Polsce przypadki nie tylko podwyższania ale także obniżania przez radę wysokości uposażenia włodarza. Za każdym razem budzi to sprzeciw, który wyraża się choćby w taki sposób jak u burmistrza Świebodzina – LINK https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/radni-chca-obnizyc-wynagrodzenie-burmistrza-z-10-tys-zl-do-7-tys-zl . „ Zdaniem Ozgi, jest to przypadek „manipulowania wynagrodzeniem”, który nie powinien mieć miejsca. „Ustawodawca powinien ustalić odgórnie jednakowe wynagrodzenie dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, w zależności od wielkości gminy. Nie może być tak, że rada ma w ręku narzędzie presji politycznej, które może stosować wobec burmistrza” – zaznaczył”. Świebodzińscy radni zmniejszenie uposażenia burmistrza argumentowali m. in tym, że burmistrz nie posiada kompetencji i zdolności menedżerskich, nie zna gminy i jej problemów oraz nie zrealizował budżetu po stronie inwestycji i wydatków majątkowych, a także doprowadził do podwyżki cen odbioru odpadów komunalnych oraz dostarczania wody.

W 2016 r. obniżki swojej pensji doświadczył burmistrz Gminy Nowogard Robert Czapla.  Argumentem do obniżenia wynagrodzenia było m.in. to, że zaangażowanie burmistrza w pracę na rzecz gminy przerodziło się w narcystyczną promocję jednostki, wydawanie pieniędzy na propagandowe pokazywanie wyimaginowanych sukcesów burmistrza, deprecjonowanie i skłócenie ze sobą Rady Miejskiej, personalne ataki na swoich przeciwników przy wykorzystaniu gminnej strony internetowej, napuszczanie mieszkańców na demokratycznie wybranych radnych.
W dalszej części przeczytamy, że uchwały Rady Miejskiej wykonywane są opieszale zaś fakty dotyczące intencji radnych przekłamywane.
Na koniec wnioskodawcy zaznaczyli, że wynagrodzenie Burmistrza Nowogardu należy obniżyć do poziomu adekwatnego do kondycji zarządzanej gminy.
Za przyjęciem uchwały obniżającej pensję burmistrza Gminy Nowogard było 14 radnych, 3 było przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.
Oczywiście burmistrz Robert Czapla wnioskował do Wojewody o stwierdzenie nieważności uchwały RM Nowogardu jako rażąco naruszającej prawo. Nadzór prawny wojewody nie dopatrzył się jednak w uchwale wad prawnych.

Sytuację pracownika samorządowego nawiązującego stosunek pracy na podstawie wyboru wyjaśnił m.in. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II PK 47/18) – LINK https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-pk-47-18-wyrok-sadu-najwyzszego-522878476 – przeczytamy ” … I tak w wyroku z dnia 3 października 2008 r., I PK 30/08, (LEX nr 513007), Sąd Najwyższy ocenił, że jednostronna zmiana (obniżenie) wynagrodzenia może być dokonana przez organ stanowiący gminy na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. Taki pogląd stanowi kontynuację stanowiska wyrażonego już we wcześniejszych judykatach, w których Sąd Najwyższy (por. wyrok z 9 października 2006 r., II PK 27/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 344) uznał, że rada miasta może obniżyć wynagrodzenie burmistrza ustalone na początku jego kadencji z zachowaniem okresu równego okresowi wypowiedzenia. Rozstrzygnął tak w oparciu o zasadę obowiązującą w k.p., do którego odsyła art. 20 ust. 1 ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, który stanowi, że pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych. Podobnie wyrokował Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z 11 września 2004 r., OSK 873/04 (Lex Polonica nr 1400241), argumentując, że skoro w szczególnym stosunku pracy pracownika samorządowego pełniącego z wyboru funkcję organu wykonawczego gminy do rady gminy należy ustalanie wysokości wynagrodzenia takiego pracownika, to do niej należy również jego zmiana. Odebranie radzie gminy (miasta) kompetencji ustalenia wynagrodzenia przez zmianę tego wynagrodzenia w zależności od ilości i jakości świadczonej pracy podważałoby ustawowe kompetencje tego organu samorządowego. Podobnie w argumentacji zawartej w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2001 r., I PKN 488/00 (OSNP 2003 Nr 10, poz. 242) wskazano, że pracodawca zatrudniający pracownika samorządowego z wyboru ma możliwość swobodnego ustalania wysokości jego wynagrodzenia w granicach określonych przez art. 20 ustawy o samorządzie gminnym i jej przepisy wykonawcze. Organem uprawnionym do oceny jakości pracy świadczonej na stanowiskach pracy z wyboru jest organ stanowiący gminy. Rada gminy jest przy tym uprawniona do oceny jakości pracy świadczonej przez pracowników z wyboru na podstawie normy kompetencyjnej art. 4 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Z kolei ustawy o samorządzie gminnym przyznaje tej radzie uprawnienie w znaczeniu materialno-prawnym do kształtowania wynagrodzenia w granicach określonych w art. 20 ust. 1 tej ustawy oraz art. 78 § 1 k.p. Przepis art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym nie ogranicza uprawnienia organu stanowiącego do ustalenia wynagrodzenia wójta, burmistrza ani prezydenta tylko raz na początku kadencji ani raz na cały okres sprawowania urzędu z wyboru. Oznacza to, że jednostronna zmiana (obniżenie) takim pracownikom wynagrodzenia za prace może być jednostronnie dokonana przez organ stanowiący gminy na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym.

Kolejne, znaczące stanowisko w spornej kwestii rozważanej legalności obniżenia wynagrodzenia pracownika z wyboru, Sąd Najwyższy zawarł w wyroku z 9 czerwca 2008 r., (OSNP 2009 nr 21-22, poz. 278), w którym potwierdził, że nieokreślenie w ustawie o pracownikach samorządowych trybu i zasad obniżania wysokości wynagrodzenia pracownika samorządowego z wyboru nie wyklucza dopuszczalności dokonywania takich zmian przez radę gminy lub radę miasta wójtom, burmistrzom czy prezydentom miast w okresie sprawowania mandatu. Zmiana stosunku pracy z wyboru w zakresie warunków wynagradzania nie wymaga dla swej skuteczności zgodnego oświadczenia woli stron (art. 11 k.p.). Umieszczenie regulacji prawnej dotyczącej ustalania wynagrodzeń na wymienionych stanowiskach z wyboru w samorządowej ustawie ustrojowej (art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym) i przyznanie radzie gminy kompetencji do podejmowania rozstrzygnięć w tym zakresie, oznacza, że wynagrodzenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta ze stosunku pracy wyznacza jednostronne władcze oświadczenie woli organu stanowiącego gminy, działającego za pracodawcę (art. 31 k.p.). W tej argumentacji, skąpa regulacja statusu pracowniczego na wymienionych stanowiskach kierowniczych w podmiotach samorządowych nie oznacza niemożności dokonywania zmian (obniżenia) wynagrodzenia za pracę. Zasady ustalania spornego wynagrodzenia reguluje w sposób wyczerpujący ustawy o samorządzie gminnym, a uchwała obniżająca wynagrodzenie kierownikom urzędów pozostaje poza merytoryczną kontrolą sądu oraz kontrolą nadzorczą wojewody.”

Rada Miejska w Goleniowie 26 sierpnia 2020 r. po raz pierwszy wyraziła swoje niezadowolenie z pracy włodarza podejmując uchwałę nr XXII/288/20 w sprawie nieudzielenia Burmistrzowi Gminy Goleniów wotum zaufania.

(red.)

Dodaj komentarz