Dwie daty – 8 i 9 maja 1945 roku – są uznawane na świecie za moment zakończenia II wojny światowej. W Europie Zachodniej, a od niedawna także w Polsce, oficjalnym Dniem Zwycięstwa jest 8 maja. Tego dnia w 1945 roku, o godz. 15.00, ogłoszono koniec wojny. Dzień wcześniej, 7 maja, Niemcy podpisały swoją kapitulację w Reims (Francja), w obecności przedstawicieli Wielkiej Brytanii, Francji i ZSRR.
Rosjanie zażądali jednak od Niemiec osobnego podpisania kapitulacji. Nastąpiło to w Berlinie o północy z 8 na 9 maja, a według czasu moskiewskiego – o godz. 2.00 już 9 maja. Stąd w ZSRR jako datę zakończenia wojny przyjęto 9 maja. Również w Polsce przez ponad 40 lat oficjalnie Dzień Zwycięstwa obchodzono 9 maja.
Kapitulacja III Rzeszy zakończyła tylko wojnę w Europie. Toczyły się jeszcze walki z Japonią na Dalekim Wschodzie. Dopiero kapitulacja Japonii – 2 września 1945 roku – zakończyła II wojnę światową.
Polscy historycy różnią się w ocenie znaczenia 8 maja 1945 roku dla Europy i naszego kraju.
Według jednych badaczy, koniec wojny w Europie oznaczał zwycięstwo nad nazizmem i ocalenie narodu polskiego przed biologiczną zagładą. Dla innych historyków, 8 maja jest dniem klęski narodów wschodniej Europy, oddanych przez zachodnich aliantów pod sowieckie panowanie.
W 1945 roku na konferencjach w Jałcie oraz w Poczdamie rządy Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, w porozumieniu z ZSRR, oddały państwa Europy Środkowej i Wschodniej w sowiecką strefę wpływów.
II wojna światowa pochłonęła ponad 55 mln ofiar – poległych, zamordowanych, zmarłych w wyniku działań wojennych. Całkowite straty w ludziach były ponad pięciokrotnie wyższe niż w I wojnie światowej.
2 maja 1945 kapral Antoni Jabłoński pod dowództwem ppor. Troickiego zawiesił biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie. Według niektórych relacji Rosjanie zastrzelili pierwszego Polaka, który chciał zawiesić biało-czerwoną flagę na berlińskiej kolumnie. Jednak na postument weszli zaraz kolejni żołnierze.
Polska w czasie II wojny światowej straciła ponad 6 mln swych obywateli. Straty te (procentowo w stosunku do liczby ludności) były najwyższe na świecie. Około 80 proc. polskich ofiar wojny to ludność miejska – był to głównie wynik eksterminacji skupionej w miastach ludności pochodzenia żydowskiego, prawie całkowicie wymordowanych przez Niemców.
Polskie siły zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej: w zachodniej i południowej Europie, w Afryce Północnej, a od końca 1943 roku również na froncie wschodnim. Tuż przed zakończeniem wojny, w maju 1945 roku Polskie Siły Zbrojne na zachodzie liczyły ok. 194,5 tys. żołnierzy, a armie wojska polskiego na wschodzie – ok. 400 tys. żołnierzy.
Nauka w Polsce, Anna Dworzyńska
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
